Kondromalazi patella nedir?

Yürüyüş ve hareketin azalması ile oluşan sağlık problemlerini çözmek için kendimizi düzensiz yapılan egzersiz ve spor faaliyetlerine yönlendirmekteyiz. Bunun sonucunda spor yaralanmaları son yıllarda giderek artmaktadır. Spor yaralanmalarından diz eklemi sık etkilenir. Spor dışı ortopedi servislerine başvurularda da diz eklem şikayetleri çoğunluğu oluşturur. Özellikle ön diz ağrısı bu başvurularda sık görülen bir ortopedik şikayettir.

Ön diz ağrısı oluşturan sebepler arasında en yaygın görüleni kondromalazi patella adını verdiğimiz rahatsızlıktır. Dizimizin ön kısmında, özellikle diz kapağı üzerinde ve etrafında belirgin olan künt vasıflı ve acı tarzı ağrı, sıklıkla koşu, çökme kalkma veya merdiven inip çıkarken artış gösterir. Uzun sure oturma sonrası ayağı kalktığımızda da duyduğumuz ağrının çoğunlukla da nedeni kondromalazi patelladır. Dizde birçok problem ile karistirilir bazen yanlis tedavilere yol açabilir. Soğuk uygulama ve dinlenme gibi basit tedavilerle ağrı hastaların çoğunda geçici bir rahatlama sağlar. Buradaki önemli nokta ağrı bir kaç gün içinde geçmemesi halinde tıbbi yardım almak gerekir.

Kondromalazi patella diz kapağının arka yüzeyindeki kartilaj yapısının yumuşaması ve bozulmasıdır. Bu durum genç hastalarda görülebildiği gibi erişkin hasta grubunda da sıktır. Bu konu da en şanslı grup bitmek tükenmek bilmeyen enerji ve hareketleri ile çoğunlukla neşe kaynağımız çocuklarımızdır. Kondromalazi patelladan kaynaklanan ağrı birçok diz problem ile karışır. Bazı hastalar ayırıcı tanı yetersizliğine veya eksikliğine bağlı olarak farklı merkezlerde farklı tanılarla tedaviler alabilir. Bu tedaviler sonrasında hastaların memnuniyetini azaltan nedenlerin  büyük bir kısmında karşımıza kondromalazi patella çıkar.

Kondromalazi patella kimlerde görülür?

Buradan da anlaşılacağı gibi düzenli hareket varsa kondromalazi patella ile karşılaşmamız ancak atletik bireylerde ve sporcularda uygulanan yanlış antrenman programları ve düzensiz sportif faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Düzenli sporun bırakılması da bu klinik tabloya zamanla neden olur. Kondromalazi patella birçok diz içi problem ile birliktelik gösterir. Ayrıca problemlerden kaynaklanan sıkıntıları da artırabilir. Yumuşamış ve fizyolojik vasfını kaybetmiş eklem kıkırdağı tedavi edilmelidir. Aksi durumlarda günlük yaşamımızdaki ve spor esnasındaki faaliyetlerimiz esnasında zarar görür. Ardından zamanla tekrarlayan diz hareketleri ile aşınmalara açık hale gelir.

Kondromalazi patella, özellikle sporcular arasında sık görülen bir sağlık sorunudur. Dinlenme, ağrıyı geçici olarak hafifletebilir, ancak zamanla ek şikayetler ortaya çıkabilir. Bu şikayetler, diz hareketleri sırasında gıcırdama, takılma ve kütleme sesleri gibi belirtilerdir. Bunlar ağrı şiddetinde artışa neden olabilir. Kondromalazi patellanın temel nedeni, diz kapağının uyluk kemiğine ait eklem yüzeyinden kaymasına neden olan hareketin, diz kapağının yapıştığı kas, tendon ve bağ yapılarının uyumlu hareketini bozmasıdır.

Kondromalazi patellanın nedenleri

Çeşitli nedeleri vardır. Bunlar arasında doğuştan kaynaklı bir diz eklemi ile diz kapağı arasındaki uyum bozukluğu, zayıflamış uyluğun ön ve arka grup kasları (hamstring ve quadriceps kasları vb.), uyluğun iç ve dışındaki kasların kuvvet dengesinin bozulması (abdüktör ve adductor kaslar arasında), tekrarlayan stress ve yüklerin neden olduğu aktiviteler (kayak, koşu, zıplama vb.) yer alır. Bu nedenlerin yanı sıra uygun olmayan ayakkabı kullanımı, yetersiz hareket, hareketsiz yaşam tarzı ve aşırı kilo gibi faktörler de kondromalazi patella riskini artırabilir.

Kondromalazi patellanın önlenmesi için, düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmak, kilo kontrolü, vitamin ve minerallerin diyet yoluyla alınması, esnek tabanlı ayakkabı kullanımı gibi önlemler almak gerekir. Ayrıca uygun ekipmanlarla programlı ve düzenli spor yapılmalıdır. Uzun oturuşlar kısa molalarla bölünmelidir. İmkanlar dahilinde araç kullanımda otomatik vites tercih edilmesi gibi diğer önlemler de uygulanabilir. Bu önlemler, kondromalazi patella gibi önemli sağlık sorunlarını önleyebilir veya azaltabilir.

Tanıda röntgen ve MRI tetkikleri ile diğer ön diz ağrısı oluşturan nedenlerin ayırıcı tanısı yapılır. Kesin tanı MRI veya artroskopi esnasında eklemde yumuşamanın muayenesi ile konulur. Aynı zamanda fizik muayene ve hasta yakınmaları en az radyolojik incelemeler kadar önemlidir.

Kondromalazi patellanın tedavisi

Kondromalazi patella tedavisinde en önemli nokta diz kapağı ve eklemi üzerindeki basıncı azaltmaktır. Eklem istirahati, eklemin stabil hale getirmek ve soğuk uygulama tedavinin ilk basamağıdır. Bu süreç içinde kullanılacak antienflamatuvar ilaçlar gerek ağrının azaltılması gerekse eklem etrafındaki enflamasyonun giderilmesinde önemlidir. Tüm bunların yanında kondromalazi patellanın tedavisinde uyluk adalelerinin kuvvetlendirilmesi (quadriceps, hamstring, abdüktör ve addüktör adeleler) ve bu kuvvetlendirme egzersizlerde kas grupları arasında dengenin sağlanmasıda vardır. Kas dengesinin sağlanması dizde anatomik dizilimin bozulmasını engelleyecektir. Bu diz eklemi üzerine yük verilmeden selesi yüksek kondisyon bisikleti sürmek veya yüzme tavsiye edilir. Bunun yanında “izometrik egzersizler” adı verilen kaslarımızı gevşetip sıkmak şeklinde yapılacak egzersizler kas gücünü arttırma ve kartilajı besleyen yapıların kanlanmasını yönünden faydalıdır.

Hastalarda en son aşama artroskopik müdahalelerdir. Fakat kondromalazi patella oluşumunda önemli olduğu düşünülen anatomik bozuklukların düzeltilmesi için bazı durumlarda cerrahi ilk basamak tedavidir.

Kondromalazi patella problem yaşamamak adına alabileceğimiz önlemler arasında;

hareket kabiliyetimizin azalmaması adına kilo kontrolü, 

düzenli egzersiz veya yürüyüşler, 

kartilaj yapısına katılan vitamin ve minerallerin diyetimizde kullanılması, 

ayak yapımıza uygun esnek tabanlı ayakkabılar giyilmesi yer alır. 

Bilinçli yapılan programlı ve düzenli sporlar ve bunların uygun ekipman ile yapılması spor sakatlıklarını önlediği gibi kondromalazi patellanın da oluşumunu engelleyecektir. Günlük ve iş yaşamımızda uzun oturuşların kısa molalar ile bölünmesi, uzun araba sürüşlerinde kısa molaların verilmesi trafiğin yoğun olduğu şehirlerde sık fren ve debriyaja basmadan kaynaklanan diz stresinin otomatik vites araba kullanımı diğer önleyici detaylardır. Yumuşak zeminde açık havada yapılacak yürüyüşler için fırsatlar oluşturulabilir. Unutmayalım ki kondromalazi patella ön diz ağrısı oluşturan en sık görülen sağlık problemidir. Bu ağrılar sağlığımız kadar günlük aktivitelerimizi ve yaşamımızdaki birçok faaliyetimizi etkiler. Kondromalazi patellada en önemli sıkıntı eklemin yumuşamasından dolayı eklem travmalara karşı zayıflamasıdır. Bu durumda ilerleyen yaşlarda daha büyük ve ağır tedaviler gerektiren eklem sıkıntıları için risk artmıştır.